Hai GuidoFox hier! Gaaf dat je dit artikel leest!

Vandaag wil ik het hebben over de moderne filosofie en dan specifiek gericht op Spinoza!

Met de moderne filosofie wordt niet de hedendaagse filosofie bedoeld, maar de filosofie van de 17e tot de 20e eeuw.

In de moderne filosofie stond de rede centraal. De gedachte was dat je met de rede alle persoonlijke en maatschappelijke problemen kon oplossen: de rede werd de basis voor de nieuwe zekerheid.

Kenmerken moderne filosofie

Een aantal kenmerken van de moderne filosofie zijn essentieel om te benoemen:

1. Scepsis over autoriteit:autoriteit werd uitgedaagd ten aanzien van rituelen en tradities.

2. Individuele vrijheid en onafhankelijkheid stonden voorop.

3. Getracht werd om alles zelf weer opnieuw uit te vinden en de uitkomsten te controleren op basis van de rede.

4. Het geloof in de maakbaarheid van de samenleving door middel van vooral technologische ontwikkelingen werd over het algemeen aangenomen. Een samenleving kon alleen maar vooruit gaan, waardoor een ontwikkelingscycli van maatschappijen en culturen werden ontkend: het kan alleen maar beter gaan!

5. Het geloof in een gemeenschap werd het geloof in een lichte gemeenschap. Het toetreden van een persoon tot een gemeenschap werd een individuele keuze.

6. Het primaat van kennis ligt bij de wetenschap.

7. Secularisering, democratisering en (hyper)individualisering waren de kernbegrippen van de moderne filosofie.

8. Levensgeluk werd gezien als een kosten- en batenanalyse (utilitarisme).

9. Het wereldbeeld van de moderne filosofen was dat het leven intrinsiek betekenisloos was, maar dat je als mens betekenis aan het leven kon geven. Dit werd existentialisme genoemd. Dit kon je doen door middel van het vergaren van kennis om je teleos te vinden - het doel in het leven.

Baruch Spinoza

Baruch Spinoza leefde van 1632 tot 1677 na Christus en was één de belangrijkste moderne filosofen. Hij stelde God gelijk aan de natuur en voor het eerst in de filosofengeschiedenis stelde hij God gelijk aan de rede. Hij vond dat het geloof te veel gebaseerd was op bijgeloof en het idee van de directe tussenkomst van God.

Spinoza had een aantal belangrijke gedachten:

1. Geloof moest in overeenstemming worden gebracht met de rede

2. De kern van de goddelijke wet is naastenliefde

3. Het belang van vrijheid van meningsuiting voor de vrede en de tolerantie in de maatschappij is zeer groot

Vrijheid van meningsuiting

Spinoza vond dat de vrijheid van meningsuiting absoluut was, aangezien individuen zelfstandig met de rede in de hand in staat zouden zijn zich te beheersen. De staat moest volgens hem voor deze ultieme vrijheid zorgen.

‘Doel van de staat is vrijheid’

‘Wie vrij kan denken en vrij kan spreken, is een vrij mens’

‘Wie vrij kan denken, krijgt ruimte om te aanvaarden Wat is’

Godsbeeld

Spinoza geloofde dat God eeuwig, oneindig en ondeelbaar was en dat God zichzelf heeft veroorzaakt. God heeft in zijn essentie volgens hem altijd bestaan. God is de rede en de waarheid. God is de bezielende kracht van alles wat bestaat en kan bestaan. God is de oorzaak van alles, maar hij is ook de eeuwige oorzaak.

Spinoza schrijft: 'Alles wat er is, is in God en niets kan bestaan of bedacht worden zonder God'

Hij was aanhanger van het pantheïsme: een levensbeschouwing die ervan uitgaat dat alles en iedereen goddelijk is. Het goddelijke is immanent (in de mens) en alomvattend.

God is een onderdeel van het geheel en wordt gelijkgesteld aan de wereld en al het bestaande. God is in zijn verschijningsvorm monistisch - maar wel overal.We zagen deze monistische visie van God al terugkomen bij de pre-socraten, beschreven in het eerdere artikel De pre-socratische filosofie en haar ontologische / metafysische vraagstuk.

God is in deze visie van Spinoza dan ook de oorzaak van alles en valt samen met de werkelijkheid. Hij was niet alleen de oorzaak van alles (actieve beweger) - maar ook het gevolg van alles (passief bewogene).

De onvolmaaktheid van de mens - dat zijn oorzaak volgens Spinoza vond in het afstand doen van de mens van 'ware' kennis - zorgde volgens hem ervoor dat de mens de werkelijkheid als veelheid zag, waardoor ten onrechte het goddelijk pantheïsme en monisme werd afgewezen: de mens kan immers maar een beperkt aantal 'modi' beseffen.

Het tot je nemen van kennis kon volgens Spinoza leiden tot een beter besef van het geheel. Je had dus als mens kennis nodig om het geheel te kunnen begrijpen en om dus 'volmaakt' te kunnen worden.

Spinoza schreef dan ook: 'Iemand die wijs is, is iemand die begrijpt hoe en waarom iets is zoals het is en daardoor 'eeuwige ware berusting van de geest bezit (acquiescentia).

Conatus

Het was de aangeboren wil tot zelfbehoud (Spinoza’s conatus) dat leidde tot hoge emoties en vernietiging van onze individuele vrijheid. Je kon volgens Spinoza enkel door kennis je emoties beteugelen en daardoor meer psychologische vrijheid in je geest bewerkstelligen. Je kon zo eenvoudiger bij God komen.

Persoonlijk vrijheidsbegrip

Het vrijheidsbegrip van Spinoza was dat individuele vrijheid optimaal kon worden genoten door te aanvaarden Wat is. Het onveranderlijke aanvaarden zoals het is, kun je enkel bewerkstelligen door zelfontwikkeling. Als je deze fase hebt bereikt, komt er ruimte voor energie en actie waar je wel invloed op kunt hebben.

Wanneer mensen niet aanvaarden zoals het is en mensen reageren met hun directe emoties, ontstaat er volgens Spinoza oorlog. Het beteugelen van je emoties door gebruik te maken van de Rede leidt volgens hem tot vrede. Er ontstaat dan immers tolerantie voor diegene die niet redelijk zijn.

Dit is een startbron voor wereldwijde vrede: wees tolerant voor mensen die niet tolerant zijn. Zij hebben immers de rede nog niet gevonden.

Leer degene de rede kennen die het nodig hebben en ze worden volmaakt en daarna liefdevol!

Greetz,

GuidoFox - Evolve your Life!

Spiritual Teacher, Life Coach and Political Influencer

www.GuidoFox.nl

Terug naar overzicht