Jean-Paul Sartre was een Franse filosoof. In 1964 werd hem de Nobelprijs voor Literatuur toegekend, maar hij weigerde echter die in ontvangst te nemen: hij was bang dat de prijs hem van zijn vrijheid zou beroven doordat hij op een voetstuk zou worden geplaatst.

Hij werd sterk geïnspireerd door de existentiefilosofie van Heidegger: het leven heeft in existentie (in zijn bestaan) geen zin, maar je kunt er zin aan geven.

Sartres belangrijkste thema was de existentiële vrijheid die je als mens zou hebben om uiteindelijk zin te geven aan het leven zonder dat een hogere macht (God) daar betekenis aan zou moeten geven of daar verantwoordelijk voor was.

Existentie (het zinloos leven/bestaan) gaat dus in de theorie van Sartre vooraf aan essentie (het betekenis geven aan het leven – eigen verantwoordelijkheid).

Volgens Sartre bestaat er dus geen God en is de mens dan ‘veroordeeld om vrij te zijn’. Deze vrijheid brengt echter een grote persoonlijke verantwoordelijkheid met zich mee: de mens moet het dan zelf doen – hoe moeilijk dat ook soms is.

Volgens hem beschikt de mens dus niet over een vooraf gegeven bron van zin of betekenis, maar is hij ‘in de wereld geworpen’ en moet hij dus zelf betekenis geven aan zijn bestaan in samenhang met zijn of haar sociale verantwoordelijkheden. Deze vrijheid kan eerst beangstigend overkomen bij de mens maar angst zorgt daarentegen volgens hem voor volwassenheid, zodat de mens op termijn vrij is om op een verantwoordelijke wijze te handelen naar eigen inzichten.

In lijn met de persoonlijke vrijheid, verantwoordelijkheid en de veranderlijkheid van dingen, is Sartre van mening dat het bewustzijn niet een ding is (een ‘niets’), maar een activiteit. Dit betekent dat het bewustzijn aan verandering onderhevig kan zijn en dat door positief te handelen een betere wereld kon worden geschapen. Dit biedt volgens Sartre perspectief voor de wereld!