#64 - Hoe Werkt Nederland (4)? Onze Verzorgingsstaat - Alexander Rinnooy Kan en Paul Schnabel - De Balie - Amsterdam
Hai GuidoFox hier! Gaaf dat je dit artikel leest!
Vandaag stond op het programma: de Nederlandse verzorgingsstaat.
De Nederlandse verzorgingsstaat is opgebouwd naar aanleiding van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. De verschrikkelijke uitwerkingen van het nationaal-fascisme hebben West-Europese overheden aan het denken gezet. De Duitse hyperinflatie en hevige armoede onder de bevolking voorafgaande aan deze oorlog waren een regelrechte voedingsbodem voor het fascisme.
De Nederlandse schaduwregering – die in de Tweede Wereldoorlog opereerde vanuit London – maakte ten tijde van deze oorlog al plannen om na afloop (van deze oorlog) de verzorgingsstaat in Nederland op te bouwen.
De Nederlandse verzorgingsstaat is op dit moment meer gericht aan het worden op de eigen verantwoordelijkheid van mensen (participatiesamenleving) en kostenbeheersing. Frappant detail: sinds de jaren zeventig is de verzorgingsstaat niet meer uitgebreid.
De vijf pijlers van de Nederlandse verzorgingsstaat zijn:
1. Verzekeren (AOW, Bijstand, WW)
2. Verzorgen (zorgstelsel)
3. Verheffen (onderwijs)
4. Verbinden
5. (Verblijven)
De sociale woningbouw is nu geprivatiseerd. De heer Schnabel merkt op dat de sector een sturende kracht van de overheid mist om te woningbouw op te kunnen schroeven (dat nu zeer wenselijk is). Dit is volgens hem wel nu een probleem aan het worden. Na de oorlog zijn – mede door tussenkomst van de Nederlandse overheid – heel veel woningen gebouwd.
De verzorgingsstaat is met steun van de socialisten en de christendemocraten opgebouwd. De socialisten gaven daarvoor twee redenen: de zorg voor de minderbedeelden in de samenleving en een soort bijbehorend verheffingsideaal. De overweging bij de christendemocraten om steun te verlenen aan de verzorgingsstaat lag op het vlak van het financieel risico van een ‘christelijk’ éénkostwinnaarsmodel: het gezin – als hoeksteen van de samenleving – dient altijd verdedigd te worden.
Het zorgstelsel in Nederland is vrij uniek en wordt wereldwijd geroemd vanwege haar privaat/collectief karakter. Een discussie over de kosten van de gezondheidszorg ging nog over het ‘dilemma’ tussen specialisatie versus generalisatie. De heer Kan gaf aan dat een goede mix van belang was voor de kwaliteit en de kostenbeheersing van de zorg.
De Nederlandse verzorgingsstaat kenmerkt zich door het Rijnlandse model. Dit betekent dat verzorging naar gezin (gezinsgerelateerd), voor iedereen (universeel: arm en rijk) en privaat / collectief samenwerken voorop staat.
Het Scandinavische model kan in de toekomst als voorbeeld dienen – om de kosten beheersbaar te houden. In dit model staat werkgelegenheid voorop: iedereen werkt. Op deze wijze blijft de verzorgingsstaat betaalbaar, aangezien nagenoeg iedereen werkt en zo ook belasting afdraagt.
In het kader van de kosten van de verzorgingsstaat is het van belang om rekening te houden dat mensen gemiddeld – per vijf jaar – één jaar ouder worden. Dit betekent dat de AOW-uitgaven moet meebewegen met deze leeftijdsontwikkeling om de kosten beheersbaar te houden.
De heer Schnabel en Kan merken beiden op dat een basisinkomen onbetaalbaar is (en dat blijkt ook uit allerlei onderzoeken) én dat het basisinkomen kan worden gezien als een uitkering zonder tegenprestatie. Dit inzicht is wenselijk. Het huidige uitkeringsstelsel is immers gebaseerd op een tegenprestatie (sollicitatieplicht). Dit werkt volgens beiden beter dan het (zonder tegenprestatie) verlenen van een basisinkomen voor iedereen.
Greetz,
GuidoFox - Evolve your Life!
Spiritual Teacher, Life Coach and Political Influencer