#139 - Koffie (cafeïne): wel of niet doen, of nuance?
Hai GuidoFox hier! Gaaf dat je dit artikel leest! Vandaag wil ik het hebben over koffie!
Cliënt: ‘Guido: wat vind je nou eigenlijk van koffie en cafeïne. Is dat goed voor je?’
Ik: ‘Daar ga ik nog een artikel over schrijven. Ik kan er op dit moment geen genuanceerd antwoord op geven’
In Nederland wordt zo’n 6,5 miljoen liter koffie per dag gedronken. Reken maar uit hoeveel dat is per persoon!
Dat is gemiddeld 0.4 liter koffie per persoon per dag (6.5 miljoen liter / 17 miljoen mensen)!
Ikzelf dronk soms 3 á 4 koppen koffie per dag, kreeg er onder andere hartkloppingen en stress van en kickte daarom – met een paar tussenperiodes waarin ik weer even helemaal ‘los’ ging – helemaal af. Eindelijk van de verslaving af en kan ik goed de beide periodes voor jullie vergelijken.
Eerst zou ik in dit artikel willen ingaan op een aantal cruciale aspecten over koffie en daarna over mijn eigen ervaringen.
De voor- en nadelen van koffie!
Laten we positief beginnen met de voordelen van koffie!
Koffie is gemaakt van koffiebonen en deze bonen zijn afkomstig van de koffieplant.
Deze bonen bevatten onder andere:
- Magnesium
- Mangaan
- Kalium
- Vitamine B
Deze stoffen zijn essentiële voedingstoffen die het lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren.
Tevens bevat koffie antioxidanten die de ‘vrije radicalen stoffen’ in het lichaam vervangen. Dit zijn agressieve stoffen die in ongunstige gevallen schade kunnen aanbrengen aan cellen en weefsels. Op deze wijze kunnen antioxidanten helpen tegen deze beschadigingen en daarmee mogelijk op de lange termijn ziekten als kanker en hart- en vaatziekten weten te voorkomen.
Op grond van verschillende onderzoeken blijkt dat het drinken van koffie positieve effecten heeft op de hersenen. Het werkt preventief tegen de ziekte van Parkinson en verder is bewezen dat koffie beschermend werkt tegen Alzheimer en verschillende soorten van kanker.
Het gebruik van koffie verhoogt ook het aantal gunstige bifidobacterien in het maag- en darmkanaal. Dit versterkt een gezonde darmflora en stoelgang en – niet onbelangrijk – zorgt het ervoor dat voedingstoffen uit het eten beter kunnen worden opgenomen.
De nadelen van koffie!
Het meest bekende nadeel (of voordeel) van koffie is dat het cafeïne bevat. Het voordeel is dat cafeïne zorgt voor een tijdelijke energie-impuls en dat je je eventjes heel erg euforisch voelt.
Even kort over de hoeveelheden cafeïne.
Hieronder de hoeveelheid cafeïne in milligram (mg) per product:
- Een normale kop koffie: 95-165 gram
- Een kopje espresso: 47-64 gram
- Een normale kop ‘cafeïnevrije’ koffie: 2-5 gram
Volgens het voedingscentrum is 400 gram cafeïne nog toelaatbaar - daarna wordt het gevaarlijk. Dus dit is ongeveer 3 á 4 koppen koffie per dag.
Let dus op of je hier niet overheen gaat!
Cafeïne heeft dus als positief effect dat het lichaam tijdelijk een oppepper krijgt, maar het (overmatig) gebruik van cafeïne kan de volgende gevaren met zich meebrengen:
- Zenuwachtigheid gedrag en nervositeit
- Hartkloppingen
- Stijging van het cholesterolniveau (LDL)
- Een stijging van de bloeddruk door vernauwing van de bloedvaten
- Vermindering van de doorbloeding
- Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
- Verhoging van de afgifte van cortisol
- Een aanmaken van stresshormonen door verhoging van het cortisolniveau
- Vermoeidheid door bijnieruitputting door verhoogde afgifte cortisol
- Slapeloosheid
- Vermoeiende wisselende energiepieken en -dalen over de dag
- Verstoring van het slaapritme
- Kwaliteit en kwantiteit van je nachtrust neemt af
- Hogere kans op paniekaanvallen en angstgevoelens
- Hogere kans op psychoses en mood swings
- Leverkwalen: cafeïne is net als alcohol een gifstof
- Hogere kans op bloedarmoede
- Hoge kans op hoofdpijn: samenspannende of ontspannende aderen (week (wel koffiegebruik) en weekend (geen koffiegebruik))
- Koffie bevat de kankerverwekkende stoffen acrylamide en aflatoxine: geen bewijs voor verband met kanker – maar wilde dit toch vermelden
- Je hebt steeds meer koffie nodig om het gewenste resultaat te behalen: de energiepieken en het euforische gevoel.
Je merkt dat er veel relevante nadelen zijn aan het gebruik van koffie en dat de voordelen van koffie ook vervangen kunnen worden door goed en gezond te eten en te rusten.
Slapen en cafeïne: hoe gaan die twee samen?
Zojuist heb ik al bij de nadelen genoemd dat koffie kan zorgen voor slapeloosheid, verstoring van het nachtritme en dat de kwaliteit en kwantiteit van de slaap kan afnemen.
Volgens een onderzoek naar koffie is er ook een verband tussen de dagelijkse cafeïneconsumptie, slaapproblemen en slaperigheid overdag (Roehrs / 2008).
De inname van cafeïne zorgt ervoor dat mensen:
- Moeilijker in slaap kunnen komen
- Verkorte totale slaapduur hebben
- Vaker tussentijds wakker worden
- De cruciale REM-slaap in minder mate wordt benut (afname in slaapefficiency)
- Korte tijdsduur diepere slaap
- Verhoogde dysfunctie op de dag (Ogeil, 2015)
- Slechtere slaapkwaliteit (Ogeil, 2015)
- Verhoogde nachtelijke verstoringsniveaus
Let op!
Deze effecten zijn ontstaan door de inname van een bepaalde hoeveelheid cafeïne over de dag en niet vanwege al dan geen inname van cafeïne in de avond voor het slapen gaan.
Een belangrijke vraag die daarmee samenhangt is:
Hoe lang duurt het voordat cafeïne uit je lichaam is?
De effecten van cafeïne bereiken zijn piekniveaus binnen 30 tot 60 minuten na consumptie. Dit is de tijd dat je het opwekkende effect van cafeïne het meest zult ervaren.
Deskundige wetenschappers hebben berekend dat de halfwaardetijd van cafeïne maximaal vijf uur bedraagt. De halfwaardetijd is de tijd die nodig is om een hoeveelheid van een stof terug te brengen tot de helft van de oorspronkelijke hoeveelheid.
Dus als je 10 milligram (mg) cafeïne hebt genuttigd, heb je vijf uur later nog steeds 5 mg cafeïne in je lichaam. Het duurt veel langer dan vijf uur voordat die laatste 5 mg uit je lichaamssysteem is verdwenen.
Het duurt gemiddeld 24 uur voor de cafeïne uit koffie uit ons systeem is verdwenen! Mensen die er gevoelig voor zijn kunnen de effecten van cafeïne zelfs enkele dagen na consumptie nog voelen.
Cafeïneonthouding
Een wetenschappelijk artikel uit 2008 wijst erop dat cafeïne-onthouding gedurende een hele dag de slaapkwaliteit kan verhogen en door gezondheidszorgverleners als slaapadvies kan worden verstrekt (Sin, 2008).
De auteurs concludeerden dat cafeïneonthouding de slaapduur aanzienlijk verlengt en leidt tot een betere slaapkwaliteit.
De proefpersonen hadden bovendien minder moeite met het in slaap vallen op dagen dat ze cafeïnevrije koffie dronken.
Een ander onderzoek onder jongeren toonde aan dat onder de 33% van de tieners die op school in slaap vielen, de cafeïneconsumptie 76% hoger was dan bij leerlingen die niet in slaap vielen. Dit bestrijdt dus het welbekende argument dat cafeïne je van langdurige energie kan voorzien. A-contrario: cafeïne zorgt juist op de lange termijn voor meer vermoeidheid (Calamoro, 2009) (je stelt vermoeidheid alleen maar uit).
We kunnen dus concluderen dat cafeïne de slaap niet ten goede komt, waardoor je JUIST cafeïne nodig hebt ‘om de dag dus door te kunnen komen’.
Ontwenningsverschijnselen cafeïne-onthouding
Op het moment dat je besluit om te stoppen met cafeïne, kun je kortstondig te maken krijgen met de volgende ontwenningsverschijnselen:
- Hoofdpijn (het meest voorkomende symptoom)
- Tijdelijke depressie
- Angstgevoelens
- Slaperigheid en vermoeidheid
- Trillende handen
- Prikkelbaarheid
- Concentratieproblemen
Deze symptomen kunnen ongeveer 2 á 3 dagen aanhouden op het moment dat je stopt met de inname van cafeïne. Ik zal je vertellen: het is je meer dan waard!
Afkickproces.
Het beste is om langzaam af te kicken om hevige ontwenningsverschijnselen tegen te gaan en rustig te wennen aan je nieuwe levensstijl. Ik weet het – het is lastig, want koffie is zeer verslavend en overal te verkrijgen.
Een kop koffie per dag in een week afbouwen, is dan verstandig.
Dus drink je nu 4 koppen koffie per dag - dan ga je in week 1 naar 3 koppen koffie per dag, totdat je je gewenste aantal van uiteraard nul koppen koffie hebt bereikt.
De grootste fabel over koffie!
De grootste fabel is dat koffie vochtafdrijvend zou zijn.
Dat is het niet.
Mensen werden onderzocht en behielden hun normale urineproductie.
Let op!
We hebben het in dit onderzoek over koffie (waar veel water in zit) en niet over espresso (waar niet veel water in zit en waar je vaak een glaasje water bij krijgt).
Het effect van puur enkel de cafeïne werd niet gemeten.
Het kan daarom dus zijn dat het vocht-afdrijvende effect van cafeïne in koffie werd gemitigeerd door het water dat ook in koffie zit.
Het belangrijkste is dat cafeïne een stimulerend effect heeft op de nieren, waardoor je sneller vocht afdrijft maar je verliest dus niet meer vocht!
De meest gehoorde onzin-argumenten pro-koffie en de weerleggingen daarvan!
De meeste mensen drinken koffie vanwege de volgende redenen:
- ‘Als ik geen koffie drink, dan voel ik mij moe en ben ik niet scherp op het werk. Ik heb het ook echt nodig om de dag door te komen’
Het beste is om je levensstijl aan te passen, aangezien cafeïne je maar een tijdelijke energiepiek oplevert terwijl cafeïne je op de lange termijn alleen maar vermoeidheidsklachten geeft.
- ‘Als ik geen koffie meer drink, krijg ik hoofdpijn’
Dit argument heb ik dus serieus van zelfs een advocaat gehoord. Het kip en het ei wordt hier omgedraaid. De verslavende werking van koffie en de bijbehorende afkickverschijnselen zorgen er juist voor dat je hoofdpijn krijgt. Stoppen met koffie drinken is dus het remedium om juist geen hoofdpijn meer te krijgen!
Spirituele benadering
Ik heb gemerkt dat mede door mijn hooggevoeligheid voor stoffen, koffie zorgt voor een hoger stresslevel (door de afgifte van cortisol).
Het heeft als effect dat ik uit mijn innerlijke rust wordt gehaald en een hogere ademhaling krijg.
Herken je dit ook?
Probeer is een maand geen koffie te drinken en let op of dit effect optreedt.
Wanneer ik geen enkele koffiemok meer aanraakte, veranderde mijn hoge ademhaling naar een diepe rustige ademhaling en zorgde dat ervoor dat ik weer mijn rustpunt kon vinden en zo ook meer in FLOW kon komen!
Greetz,
GuidoFox – Evolve your Life!
Spiritual Life Coach